توسعه شغلی و برنامه توسعه شغلی چیست؟
همه ما و هر کس دیگری که در اطرافمان سراغ داریم، در طول زندگیمان تلاش می‌کنیم که سبک زندگی شخصی و شغلی خود را ارتقا دهیم و گام به گام به اهداف بزرگ خود نزدیک…
همه ما و هر کس دیگری که در اطرافمان سراغ داریم، در طول زندگیمان تلاش می‌کنیم که سبک زندگی شخصی و شغلی خود را ارتقا دهیم و گام به گام به اهداف بزرگ خود نزدیک شویم. میل به پیشرفت و ارتقا در زندگی هر انسان، باعث می‌شود تا مفهوم توسعه شغلی به وجود آید. قرار گرفتن در مسیر پیشرفت شغلی کمک می‌کند تا فرد احساس رخوت و کسلی نسبت به انجام وظایفش نداشته باشد و با انگیزه بیشتری آن‌ها را انجام دهد. در این مقاله، قصد داریم همه چیز را در مورد این مفهوم توضیح دهیم. پس اگر این روزها موضوع برنامه توسعه شغلی برای شما هم تبدیل به یک دغدغه شده، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
منظور از توسعه شغلی چیست؟
به طور کلی، هویت حرفه‌ای یک فرد به واسطه توسعه او در شغلش شکل می‌گیرد. در واقع یکی از مهم‌ترین قسمت‌های پیشرفت انسان، همین موضوع است و یک فرد در طول زندگی خود تلاش می‌کند تا به آن برسد. نقطه شروع این توسعه، دقیقا همان جایی است که فرد به دنبال حرفه مورد علاقه‌اش می‌گردد و به همین منوال ادامه پیدا می‌کند. به عنوان مثال، زمانی که در کودکی به یکی از شغل‌های بزرگسالان مانند پزشکی، خلبانی، آتش نشانی و… علاقه نشان می‌دهیم، در واقع جرقه توسعه حرفه‌ای درون ما روشن می‌شود. این فرآیند تا بزرگسالی همراهمان است و ما را وادار می‌کند تا به جستجوی شغل بپردازیم و آن را دنبال کنیم.
لازم به ذکر است که توسعه شغلی با انتخاب یک حرفه به پایان نمی‌رسد، بلکه در این زمان باید مهارت‌های لازم را کسب کرده و برای استخدام در جایگاه دلخواهتان درخواست دهید. پس از آن، قرار گرفتن در مسیر پیشرفت و تلاش در این زمینه، شما را به رضایت کامل خواهد رساند. البته بسیاری از افراد هستند که در مسیر خود بارها تغییر شغل داده‌اند تا به آنچه که می‌خواهند برسند.
توسعه شغلی چگونه پدید می‌آید؟
برخی از افراد بدون آن‌که از جانب دیگران راهنمایی شوند و یا کسی در این فرآیند دخیل شود، در جاده توسعه شغلی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، سن خاصی برای شروع این امر مشخص نشده و هر کس به اقتضای شرایط خود، از یک دوره‌ای در زندگیش توسعه حرفه‌ای خود را شروع می‌کند. عده‌ای هستند که از سنین مدرسه به شغل آینده خود فکر کرده‌اند و برخی دیگر هم توجهی به این موضوع ندارند؛ تا زمانی که مجبور به تقبل هزینه‌های زندگیشان شوند و به دنبال کسب درآمد باشند.
هر چند بعضی از افراد می‌توانند این پروسه را به تنهایی طی کنند، اما استفاده از رهنمودهای مشاورین نیز در سهل شدن این مسیر بی‌تاثیر نیست. مشورت با این متخصصان و یا شرکت در دوره‌های آموزشی، سبب سریع‌تر پیش رفتن روند توسعه شده و به شما کمک می‌کند تا رضایت بیشتری از این فرآیند داشته باشید. نیاز به استفاده از توصیه‌های افراد باتجربه از همان ابتدای راه شروع شده و لازم است تا بزرگسالی هم ادامه پیدا کند تا تاثیرگذار باشد. خوب است بدانید که استفاده از تجربه دیگران فقط مختص زمانی که با مشکل روبرو شده‌اید، نیست و لازم است به صورت دوره‌ای این فرآیند بررسی شود و راهنمایی‌های لازم صورت گیرد
چه عواملی بر توسعه شغلی افراد تاثیر دارند؟
چند عامل عمده هستند که بر روی برنامه توسعه شغلی، تاثیر مستقیم دارند. برخی از این موارد به بهبود روند آن کمک کرده و برخی دیگر مانند مانعی بر سر راه آن قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی این فاکتورها می‌پردازیم.
بودجه در نظر گرفته شده
انتخاب برخی از مشاغل، نیاز به سرمایه‌ای مشخص دارد. به عنوان مثال، اگر شغل انتخابی شما نیاز به تخصص و رفتن به دانشگاه داشته باشد، مسلما مدت زمان تحصیل برایتان هزینه‌بر است و اگر نتوانید از پس آن بربیایید، مجبور به تغییر انتخابتان خواهید شد. البته اعطای وام‌های دانشجویی، طرح‌های تشویقی و… توانسته تا حدودی این مانع را از سر راه علاقه‌مندان به تحصیل علم بردارد.
ویژگی‌های شخصیتی
علایق، استعداد و تیپ شخصیتی، از جمله مواردی هستند که تشکیل‌دهنده هویت هر انسانی می‌باشند. این ویژگی‌های ذاتی، می‌توانند تاثیر بسزایی در توسعه حرفه‌ای افراد داشته باشند. در واقع این فاکتورها، میزان رضایت انسان از شغل را مشخص می‌کنند. بنابراین در زمان انتخاب شغل باید به رشد فردیتان نیز توجه داشته باشید و به طور کامل با تیپ شخصیتی خود آشنا شوید.
سن
بعضی از افراد بر این باورند که سن، تاثیر مستقیم بر موفقیت یا عدم موفقیتشان در مسیر توسعه حرفه‌ای دارد. گاهی اوقات، فرد حس می‌کند که برای انتخاب یک راه و پیگیری آن بسیار جوان است و یا اینکه برای تغییر شغل تجربه کافی را ندارد. پس از گذشت چند سال، از اینکه در موعد مشخص هدف خود را پیگیری نکرده، احساس پشیمانی ایجاد شده و فکر می‌کنند که برای شروع دوباره پیر هستند. به گفته مشاوران، در این شرایط بهتر است بر روی توانایی‌ها و انگیزه خود تمرکز داشته باشیم؛ چراکه مقوله سن تاثیر چندانی در موفقیت انسان‌ها ندارد.
حمایت نشدن از جانب خانواده
زمانی که برای خود یک هدف دست نیافتنی را مشخص کنید، نیاز بیشتری به همراهی نزدیکانتان دارید. اگر به هر دلیلی، اعضا خانواده، شما را برای رسیدن به آنچه که می‌خواهید همراهی نکنند، کارتان بسیار سخت خواهد شد. روشن است که تشویق و پیگیری از جانب نزدیکان، به انسان انگیزه بیشتری برای تلاش می‌دهد. اگر فکر می‌کنید که در هدف مورد نظرتان کسی همراهتان نیست، می‌توانید به دنبال عوامل محرک و انگیزه‌بخش، از بین افراد دیگری که در زندگیتان هستند، بگردید.
قید و بندهای مالی
همه ما افراد زیادی را می‌شناسیم که تنها به دلیل دریافت حقوق ماهانه، به انجام یک شغل مشغول هستند. در واقع این کارکنان، فقط برای امرار معاش فعالیت می‌کنند و هیچ لذتی از شغل خود نمی‌برند. گاهی اوقات پیش می‌آید که فرد تمایل به تغییر شغل و رفتن به دنبال علاقه‌هایش دارد، اما به قدری درگیر خرج و مخارج زندگی است که احساس پایبندی و محدودیت کرده و ترجیح می‌دهد که همان راه خود را ادامه دهد. در این شرایط، پیشنهاد می‌شود که در شغل خود به اندازه کافی پس‌انداز کنید و به یک نقطه مشخصی از زندگیتان برسید و بعد از آن علاقه‌مندی‌هایتان را دنبال کنید.
در پایان…
یکی از اهداف مهم زندگی هر فرد، پیشرفت در شغل و ارتقا جایگاه است. توسعه شغلی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از توصیه‌های مشاورین و افراد باتجربه دارد. درواقع این هدف هم مانند هر کار دیگری نیاز به تلاش مداوم و صبر داشته و یک شبه حاصل نمی‌شود. حتی افراد زیادی هستند که در نیمه‌های راه تصمیم به تغییر مسیر می‌گیرند و از صفر شروع می‌کنند. در این مقاله، به شرح مفهوم توسعه شغلی و عوامل و موانعی که سبب رشد یا توقف آن می‌شود، پرداختیم.